Miesiąc: wrzesień 2014

BEZSENNE ŚRODY: „Nocny pociąg z mięsem” Clive Barker

26 komentarzy

Bombla_BezsenneNocnyPociągZMiesem

 

„There were so many felicities he could pass on. The tricks of his extraordinary trade. The best way to stalk, to cut, to strip, to bleed. The best meat for the purpose. The simplest way to dispose of the remains. So much detail, so much accumulated expertise.”

Miasta mają swoje głęboko skrywane tajemnice. W swoich trzewiach potrafią pielęgnować sekrety, o których nigdy nikt o zdrowym umyśle nie pomyślałby naprawdę. Miejskie legendy, zagubione w czasie, w zaułkach i bocznych uliczkach, których nazwy znane są jedynie nielicznym. Pojawiające się znienacka dzielnice, zagubione ścieżki ludzi, których nie powinno wcale być. Korytarze prowadzące donikąd. Drzwi w murach, za którymi jest jedynie ciemność. Tunele w głąb ziemi, a w nich kolejne miasta przenikające te na powierzchni. Miejsca zbrodni. Rytualne kazamaty. Grobowce i pieczary. Labirynty, które pochłaniają przypadkowych przybyszy na zawsze i pożerają nie zostawiając po nich nic.

Miasto jak człowiek, który nie do końca świadomy jest tego, co skrywa wewnątrz, który nie pojmuje sekretów starszych niż jego mury. Miasto, które odwraca głowę i godzi się na poświęcenie. Nie chce widzieć, nie chce słyszeć, nie chce przemówić w czyjejkolwiek obronie. A w niesamowitym opowiadaniu Clive’a Barkera zatytułowanym „Nocny Pociąg z Mięsem” („The Midnight Meat Train”), miasto, w tym wypadku Nowy Jork jest jak olbrzymka, gargantuiczna dziwka, które co rano oczyszcza się z brudu, pozbywa ciał, krwi, wydzielin nocnych przeżyć miasta. A jej cykl ekstazy i śmierci powtarza się co noc.

Dla Leona Kaufmana Nowy Jork miał być spełnieniem marzeń. Odpowiedzią na lata wyczekiwania, na sny i pragnienie stania się częścią tego miasta, „które nigdy nie śpi”. Marzenie jednak napotkało rzeczywistość i chociaż Kaufman wciąż wielbił to miejsce, to jednak również bał się go. Niosło za sobą śmierć. Mrok i przemoc. Dowodem na to jest nowa fala morderstw, których dokonuje osobnik o przezwisku medialnym Rzeźnik. Ciała, znajdowane w metrze, wiszą na rzeźnickich hakach, ogolone, oporządzone, spływające krwią – po prostu profesjonalnie przygotowane do transportu. Młode, dojrzałe, gładkie… doskonałe mięsne okazy. Kaufmana fascynują te morderstwa. Są inne. Mają jakiś złowieszczy cel. Są perfekcyjnie dopracowane. Czuć w nich rękę mistrza. Kaufman nie ma nawet pojęcia, że pewnej nocy, gdy miasto na nowo będzie przywdziewać halucynogenne, nocne łaszki, w ostatniej linii metra, w drodze do domu, stanie oko w oko ze swoim przeznaczeniem. Tunelem, prosto w nieznane, wybierze się na przejażdżkę swojego życia.

„Nocny pociąg z mięsem” to niepokojące, dziwne opowiadanie – bardzo mroczne i niezwykle pierwotne w swoim przekazie. Myśl o kanibalizmie, o pożeraniu ludzi zdaje się być niczym powrót do pradawnych dziejów spoza ery cywilizacji. Barker po mistrzowsku operuje symbolami. Człowiek jako ciało. Jako mięso. Tkanka. Mięśnie, ścięgna i krew. Bez twarzy. Bez nazwisk, czy imion. To człowiek uprzedmiotowiony, pozbawiony tego co najbardziej ludzkie. Gdzie kończy się człowiek, a zaczyna mięso? Jest w tej historii jakiś urwany element eugeniki. Poszukiwania perfekcji, ideału, niedościgłej doskonałości – te wysportowane ciała bez skazy. Element nazistowskiej zagłady totalnej – pociąg, ludzie jak zwierzęta, nieznany cel. Wypaczony. Odwrócony. Odizolowany. Makabryczny, bo zupełnie niezrozumiały.

Tak jak wzrasta prędkość pociągu z każdą mijaną po drodze stacją, tak rośnie fascynacja czytelnika. Co znajduje się na końcu podziemnego tunelu? Dokąd doprowadzi Nocny Pociąg z Mięsem? I przede wszystkim – co czai się w bezdennej czeluści nowojorskiej ziemi?

Dzisiaj nie zmrużę oka, bo intryguje mnie ciemność podziemnych tuneli.

O.

* Opowiadanie pochodzi z pierwszego tomu „Books of Blood” i jego dłuższy fragment (na zasmakowanie) możecie przeczytać i można je przeczytać na stronie Amazona TUTAJ – wystarczy kliknąć „look inside” i tam znajdziecie fragment 🙂

**Na dokładkę polecam Wam ekranizację, która może nie była dziełem sztuki, ale dzięki temu, że to sam Clive Barker opracował projekt, to ma wszystko to, co powinna mieć i świetnie oddaje klimat opowiadania – „Nocny pociąg z mięsem”, a w rolach głównych Bradley Cooper i Vinnie Jones.

PRZEGLĄD KOŃCA ŚWIATA: „Feed”, „Deadline”, „Blackout” Mira Grant

62 komentarze

Bombla_PKŚ

 

„Taka jest prawda: jesteśmy społeczeństwem przyzwyczajonym do strachu. (…) I nie jest to zaledwie nawyk, a uzależnienie. Ludzie pragną lęku. Lęk uświęca wszystkie środki. To on sprawia, że godzimy się na odbieranie nam wolności krok po kroku, aż w końcu każdy nasz ruch jest śledzony i notowany w dziesiątkach baz danych, do których przeciętny obywatel nigdy nie będzie miał dostępu. Strach tworzy, definiuje i kształtuje nasz świat, a bez niego większość nas nie miałaby pojęcia, co ze sobą zrobić.”

Georgia Mason Feed

„Każdego dnia budzę się z myślą, że wszyscy umrzemy. Może to dziwne, ale przynosi mi to ulgę. Każdego dnia budzę się z myślą, że dzisiaj wszystko się skończy i wreszcie odpoczniemy. Byłoby miło.”

Shaun Mason Blackout

Zombie. Nieumarli. Żywe trupy. Różne nazwy. Mnóstwo możliwości. Zombie to bardzo wdzięczny temat dla twórców wszelkich dziedzin. Łatwo nimi operować. Łatwo je umiejscowić w każdej możliwej rzeczywistości. Wystarczy wybrać rodzaj zombie, ich szybkość, sprawność i nośność wirusa, jakim zarażają. Wiadomo – w końcu i tak będą próbowały ugryźć wszystko, co napotkają żywego na drodze. Potem dodać kilku bohaterów wyposażonych w setki możliwych narzędzi do wybijania umarlaków, zamknąć w wyobrażonej piaskownicy pod postacią sklepu, parkingu, miasteczka, czy parku. Dodać krwawe szczegóły i voilà! – gotowe.  Niby takie proste, prawda?

Niby tak, ale wcale nie, bo z zombie jest tak, że niby pasują wszędzie, ale nie każdy potrafi je wykorzystać. Bo wcale nie idzie o to, żeby tak sobie po prostu wmontować zombie do jakiejkolwiek rzeczywistości i napuścić na żywych. To byłoby pójście na łatwiznę tak jak w zombistycznych dziełach kategorii C. Musi być wiarygodnie. Twórca, który pragnie wyzwolić zombie musi zbudować wokół nich cały świat, kierujący się sensownymi prawami, działający na konkretnych zasadach, które mają adekwatne wytłumaczenie. Udało się to nielicznym z Georgem Romero na czele, Robertem Kirkmanem tuż za nim i Maxem Brooksem w następnej kolejności.

Taki misternie wyobrażony, precyzyjnie dopracowany świat zombie-apokalipsy wykreowała także Mira Grant w swojej trylogii Przegląd Końca Świata, na którą składają się tomy zatytułowane „Feed”, „Deadline” i finałowy „Blackout”. Trzy tomy. Trzy bestsellery. Zombie wróciły w wielkim stylu i trafiły pod przysłowiowe strzechy. Zakochali się w nich totalni laicy, osoby, do których nigdy tego typu historia nie przemówiłaby, gdyby nie odpowiednie warunki promocyjne, a znawcy tematu dodali kolejny element do zestawu „zombie must have”. Jedno trzeba Mirze Grant przyznać – jej wizja jest przejmująca i wyjątkowo wręcz realistyczna. Zamiast na ślepo podążać za poprzednikami podjęła się wyzwania, inspirując się wyłączenie najlepszymi zbudowała wszystko od zera i ten kawał dobrej roboty widać w ilości szczegółów, czy chociażby w płynności wydarzeń fabularnych. Trzy grubaśne tomy po brzegi wypełnione akcją, emocjami i dramatami ludzkimi.

Tym razem nie będę nawet próbowała streszczać Wam fabuły, bo tym samym zniszczyłabym zabawę wszystkim tym, co jeszcze nie mieli szansy zapoznać się z trylogią Przeglądu Końca Świata. W zamian pokrótce zarysuję Wam sytuację w jakiej  Mira Grant postawiła ludzkość w swoich powieściach.  Latem roku 2014, tego mijającego lata właściwie, wybucha epidemia wirusa zombizmu. Powstał zupełnie przypadkiem, z dobrej woli geniuszy medycyny, ale coś poszło nie tak i dwa laboratoryjnie spreparowane wirusy, które miały leczyć ostatecznie zamieniły się w potwora-mutanta. Ten zyskał nawet ujmującą, łatwo przyswajalną nazwę Kellis-Amberlee. Zmarli wstali z grobów, osoby zarażone aktywną formą wirusa rzuciły się na swoich bliskich, świat ogarnęła panika i w zastraszającym tempie rzeczywistość jaką znamy zamieniła się w świat po Powstaniu. Dwadzieścia lat później życie trwa nadal. Niektóre miejsca na mapie zniknęły bezpowrotnie lub stały się niedostępne. Ludzkość obudowała się szczelnie, zabezpieczyła i schowała w perfekcyjnie chronionych domach, za grubymi murami przedzielonymi kolejnymi pomieszczeniami do badania krwi. Na każdym możliwym kroku.

Człowiek, jak każde zwierzę, dostosował się szybko do nowej sytuacji. Zmieniły się nawyki. Przekształciły tak bardzo liberalne dawniej prawa. Ochrona przede wszystkim. Zaraz obok obrona, gdy na ochronę jest już za późno. Nie ma zmiłuj. Nie ma uczuć. Zawsze trzeba być gotowym na to, by swoim bliskim strzelić w rdzeń kręgowy, spakować manatki i uciekać, po drodze robiąc ekspresowe testy na obecność wirusa. Skończyły się czasy zabaw na dworze, spotkań w pubach, kinach, teatrach. Skończyły się rodzinne pikniki, leśne przeprawy i wycieczki w góry. Skończyły się międzynarodowe loty na szeroką skalę, wypady na miasto i domki na wsi, na środku pustego pola w otoczeniu stad udomowionych zwierząt. Nic nie ma. Bo każde zwierzę powyżej dwudziestu kilogramów może nosić aktywnego wirusa i zarazić w każdej możliwej chwili. A w tym wszystkim najbardziej zmieniły się media, w których dwadzieścia lat po wybuchu epidemii prym wiodą blogi tworzone przez wszelkich ludzi z pasją i siłą – redaktorów, którzy są w stanie poświęcić nawet swoje życie za prawdę. Ludzi jak para narratorów, twórców strony Przegląd Końca Świata – szalonego rodzeństwa George i Shauna Masonów.

Głównym celem tej historii jest wykrycie i udowodnienie spisku. Spisku na skalę międzynarodową, a który wspiera cywilizację i kulturę strachu. Komuś zależy na tym, by ludzie pielęgnowali swój lęk. Aby zamykali się za coraz grubszymi ścianami, wypełnieni po uszy kablami, strzykawkami i testami. By szerzyła się plaga agorafobii. Społeczeństwo ma bać się wszystkiego – od najmniejszych zwierząt, po wychodzenie z domu i zwyczajną przyjemność czerpaną ze spotykania się z innymi. Sterylizacje, utylizacje, test za testem, próbki i znaczniki. Życie zamknięte w powtarzanych w kółko czynnościach, aż do bólu, do przesady. Tylko dostęp do informacji wciąż jest w miarę aktywny, bo nie do końca kontrolowany. To jest właśnie nisza blogerów, którzy narażają swoje życie, by pokazać innym świat w strefach zakażonych, zamkniętych, pełnych agresywnych chodzących ciał. Gdy pojawia się marzenie o śmierci, to nie jest to już jedynie czcze gadanie. Dobrze byłoby po prostu umrzeć. Zniknąć, a nie zrywać się w konwulsjach, ze zdeformowanym ciałem, by zagryzać bliskich i nie być nawet świadomym przekształcenia. Dobrze byłoby w końcu raz być w stu procentach pewnym czyjejś śmierci.

Powiem Wam szczerze, że mam mieszane uczucia wobec trylogii Miry Grant, ale nie biorą się one wcale z tego, że Przegląd Końca Świata mi się nie podobał, czy opowieść nie spełniła moich oczekiwań. Co to, to nie. Fabuła poprowadzona jest tak, że wciąga od pierwszych stron i pędzi na złamanie karku aż do ostatniej strony trzeciego tomu i podziękowań autorki. Na dokładkę świat wykreowany przez Grant jest tak dopracowany, dopieszczony i wychuchany, że czepianie się jej byłoby zbrodnią. A jednak coś, w moim prywatnym odczuciu, było nie do końca dobre z tą historią. Mam wrażenie, że wynika to z samych bohaterów, którym nie potrafiłam kibicować. Nie zależało mi na nich, a relacja między Shaunem a George wydawała mi się naciągana i chorobliwa z wielu względów. Pierwszoplanowa narracja wymusiła na nich podawanie TAKIEJ ilości powtarzających się informacji, że w kółko opowiadanie o testach, wybielaczach, okularach przeciwsłonecznych, prawie Masona, o przeszłości, Powstaniu, przywracanie historii i rozdziały zakończone często egzaltowanymi fragmentami ich blogów, wymęczyło mnie pod koniec tak, że miałam dosyć. Miejscami przypominało mi to rozbudowany do granic możliwości scenariusz z setkami adnotacji dla aktorów, którzy dopiero samymi sobą mieliby wypełnić te postacie. Uchwycono każdy możliwy moment, od wstawania rano, przez szczegółową toaletę po jazdę samochodem i tak dalej, i tak na okrągło.

Po latach fascynacji zombie, oglądaniu filmów, przechodzeniu gier, pożeraniu komiksów i książek, przyznam Wam się, że mogę czuć się wymęczona tematem. Zbyt wiele nieumarłych w popkulturze może w moich oczach wyglądać już jak te wychudzone, umierające z głodu wściekło-zombie z filmu „28 dni później” Danny’ego Boyle’a, których nie trzeba się już tak naprawdę bać. I może to właśnie jest w tym wszystkim najtragiczniejsze – ten moment, w którym przestajesz się bać chodzących ludzkich szczątków.

O.

*Za zombie-przygodę dziękuję Ance, która pięknie pisała o Przeglądzie na swoim blogu WstawTytuł :*

#AnkaTheGoddess

No i Zoombie Carl 😀

Zoombie

„Lodowisko” Roberto Bolaño

28 komentarzy

Bombla_Lodowisko
 

„Czasami rano, kiedy jem śniadanie, wyobrażam sobie, że mógłbym zostać niezłym detektywem. Jestem świetnym obserwatorem, mam zdolności do dedukcji, poza tym jestem zaprzysięgłym fanem kryminałów. Jeśli to w czymś pomaga… Tak naprawdę nie pomaga w niczym… Zdaje mi się, że Hans Henny Jahnn napisał kiedyś o tym: kto raz znalazł ciało ofiary zabójstwa, niech się przygotuje na kolejne trupy…”

Zbrodnia fascynuje czytelników od lat. Może nie zbrodnia per se, ale wszystko to, co oscyluje wokół niej – morderstwa, zabójstwa, czy innego makabrycznego czynu dokonanego przez człowieka na drugim człowieku. Motywy, śledztwo i postać samego detektywa bądź detektywów, którzy prowadzą z mordercą grę w kotka i myszkę aż do wielkiego, zazwyczaj krwawego finału, gdy wszystko się wyjaśnia, a sprawca zostaje złapany. Albo ucieka, by była szansa na kontynuację i traumatyczną przeszłość bohaterów. Wiele wątków powiela się, fabuły mieszają między sobą przez lata, fale przemocy narastają, a czytelnicy wciąż z zapartym tchem śledzą wszelkie możliwe wypadki, na każdym możliwym tle. Dzisiaj nawet bardziej niż chociażby dekadę temu. Niemniej, powieść kryminalna towarzyszy literaturze od zawsze. Jej napisania podejmują się mistrzowie gatunku, bądź, zupełnie eksperymentalnie, zatapiają w niej swe pióra twórcy znani z zupełnie innych historii.  Zbrodnia przyciąga i wciąga. Jednak bardzo rzadko znajduje się ktoś, kto potraktuje temat inaczej. Ugryzie opowieść z całkiem innej strony, a przysłowiowego i dosłownego trupa zostawi na boku, bo ten posłuży mu do opowiedzenia całkiem ciekawszej historii.

Kryminał, w którym zbrodnia to jedynie pretekst do zbudowania narracji stworzył chilijski autor Roberto Bolaño, w powieści zatytułowanej „Lodowisko”. Znajdziemy tu wszystkie typowe elementy gatunku, jednak poobracane i wykorzystane w taki sposób, by stworzyć coś zupełnie innego. Na bok idą śledztwo, motyw, kara. Na pierwszy plan natomiast wysuwają się ludzie – trzech wyjątkowych narratorów i otaczające ich postacie poboczne, z których każda może być domniemanym mordercą. Jedno jest pewne – dokonano zbrodni. Na tajemniczym lodowisku znaleziono ciało. Fabuła cofa się w czasie, by powiązać wszystko idealnie, wykreować misterne zależności, które powstały w międzyczasie. Wszystko się łączy i zazębia. Celem niby wciąż pozostaje rozwikłanie zagadki morderstwa, jednak jest to cel dla samego czytelnika, na którym skupiamy myśli, by lepiej ogarnąć znaczenie całości. Jest zagadka, na dokładkę padają pytania i dostajemy rozwiązanie. Daniem głównym są zależności i uczucia, które oplatają szczelnie fabułę. A deserem prześwietny język, jakim posługuje się Bolaño, dzięki któremu nawet najzwyklejsze konwersacje nabierają wyjątkowego znaczenia.

W nadmorskim miasteczku Z, gdzieś na wybrzeżu Costa Brava, właśnie rozpoczyna się letni sezon. Mieszkańcy zbierają swoje siły i przygotowują do dwóch najcięższych miesięcy w roku. Okolica wydaje się drżeć w oczekiwaniu, upał narasta z każdym kolejnym dniem, a turyści i sezonowi pracownicy przybywają z okolic Hiszpanii i całego świata. Pierwszym narratorem jest Remo Morán – dawniej pisarz, a dzisiaj właściciel campingu, baru i sieci sklepików z biżuterią. Jako nocnego stróża zatrudnia swojego dawnego znajomego – zagubionego meksykańskiego poetę Gaspara Heredię, którego historia zaczyna się po przyjeździe do Z. Trzecim narratorem jest Enric Rosquelles, do bólu ambitny radny miasteczka, prawa ręka pani burmistrz. Każdy z nich po swojemu wprowadza nas w swoje życie, powoli odkrywając kolejne karty i tłumacząc dokonane po drodze wybory.

Trzy różne głosy. Trzy zupełnie różne charaktery. Tak naprawdę nie łączy ich nic, albo nic nie powinno ich łączyć. Ot, ręka przeznaczenia. Jedno lato. Jeden sezon. I jedna dziewczyna – Nuria Martí – sławna młoda łyżwiarka, której odebrane zostaje stypendium olimpijskie, a marzenia o podróżach i międzynarodowej karierze lgną w gruzach. To ona niejako rozpoczyna ciąg kolejnych wydarzeń i ona stwarza powód do snucia opowieści. Względem Nurii obsesyjnym uczuciem pała Enric, dla którego miłość to seria jednostronnych poświęceń i szalonych działań, łącznie z nielegalnym wybudowaniem tytułowego lodowiska w starym, opuszczonym pałacu zwanym Pałacem Benvinguta, z miejskich funduszy, byle ukochana miała miejsce na treningi. W Pałacu, który jest zaniedbanym opuszczonym miejscem swoją kryjówkę odnalazły dwie znękane kobiety – Caridad i Carmen, powiązane ze sobą smutnym losem odrzuconych od świata. Obce tutaj. Obce wszędzie indziej. Za dnia błąkają się po miasteczku, w tym pomieszkują również na kampingu, na którym pracuje Gaspar. A Remo torturowany jest biurokratycznymi maniami Enrica i  w dodatku, zupełnie przypadkiem, zostaje kochankiem Nurii.

Pałacowy labirynt korytarzy i lodowisko w samym jego sercu przyciągają wszystkie te postacie i niczym wirująca po środku Nuria w skomplikowanych układach, tak oni wirują wokół niej. Dzieją się rzeczy niedopowiedziane, nieprzemyślane, zaskakujące, a wszystko w imię miłości i namiętności, które rodzą się pomiędzy poszczególnymi bohaterami. Lodowisko w letnim kurorcie nadmorskim jest tak nietypowe, tak zaskakujące, jak jakiś sen szaleńca. Widać w tym od razu poryw serca, który zmusił niejako Enrica do przekroczenia granicy i rzucenia się w wir miłosnych, jednak wciąż wyłącznie jednostronnych uniesień. Miasteczko natomiast rozpędza się, ruch narasta, a upalne dni zdają się doprowadzać do halucynacji, zawieszając postacie pomiędzy tym co realne a jedynie upragnione. Gęstnieje powietrze i gęstnieją emocje. Tylko na odrealnionym lodowisku unosi się para chłodu, który przenika do bohaterów i przypomina im o nieuchronnym końcu lata. O tym, że nic nie trwa wiecznie, a sezon musi się zakończyć. Tym razem wyczekiwaną tragedią. Gdyż w tej historii na tragedię się czeka. Ona wisi nad całą opowieścią, a gdy spada jest jak krótkie trzęsienie ziemi – kulminacją wszelkich emocji. Punktem zwrotnym, od którego coś się skończy, ale również zacznie od nowa. Już w innym tempie. W innej rzeczywistości.

Od „Lodowiska” Roberta Bolaño trudno się oderwać. Perfekcyjnie zbudowane napięcie trzyma czytelnika aż do końca, chociaż zdajemy sobie sprawę, że to gra pisarza z nami. Jakiś taki podstęp. Bo napięcie wynika ze zbrodni, potrzeby rozwiązania zagadki, a przecież nie miała to wcale być powieść detektywistyczna. Nie miał to być kryminał. A jednak podstawa gatunku pozostała. Pozwoliło to niecnie wciągnąć czytelnika w wykreowany świat miasteczka z Costa Brava i otworzyć drzwi do świata intryg jego zagubionych, osamotnionych mieszkańców. Każdy z nich czegoś szuka. Pragnie odnaleźć siebie w innych. Jest w tym przemoc. Jest szaleństwo. Jest pasja. A na dokładkę tajemnica, której nie można się oprzeć. Po raz kolejny powieść Roberta Bolaño pozostawiła mnie w zachwycie. Krótka, piękna w swoim wyrafinowaniu, hipnotyzująca genialnym stylem. Małe arcydzieło.

O.

*Za tą doskonałą powieść dziękuję panu Tadeuszowi Nagalskiemu z wydawnictwa Muza.

BEZSENNE ŚRODY: „The Monkey’s Paw” W.W. Jacobs

34 komentarze

Bombla_BezsenneMonkey'sPaw

 

„’I don’t know what to wish for, and that’s a fact,’ he said, slowly. ‘It seems to me I’ve got all I want’.”

Z pewnością znacie to powiedzenie “Uważaj czego pragniesz, bo jeszcze może się spełnić”. Coś w tym zdecydowanie jest, że kiedy przychodzi pora spełniana marzeń, ziszczania snów i najskrytszych pragnień, to wraz z radością przychodzi gorzki posmak nieokreślonej straty. Marzenia, gdy pozostają w sferze marzeń, potrafią mieć magiczną moc oddziaływania na człowieka. Motywują do działania. Jednak bywa tak, że gdy w końcu stają się rzeczywistością przychodzi za nie płacić wysoką cenę. Coś się kończy, coś się zaczyna. Niemniej, ziszczanie pragnień to jeden z podstawowych elementów legend i baśni. Trzy życzenia. Wypowiedziane na głos. Prosto z serca. Ich spełnianiem zajmują się istoty, których domeną jest uszczęśliwiać. Albo tylko pozornie to szczęście dawać, bo gdy przychodzi czas zapłaty – radość obraca się w rozpacz. To istoty spoza czasu i miejsca – realne i nierealne zarazem, w które chcemy wierzyć, że gdzieś tam są i czekają właśnie na nas. Wróżki, dobre dżiny, złote rybki, magiczne kucyki. W naszych umysłach rysują się przyjemne obrazki i raczej nie myślimy wtedy o demonach, złowieszczych ifritach, czy potworach, których celem jest niszczyć to, co naprawdę dobre. Opowieść o talizmanie, który odbiera zamiast dawać snuje W.W. Jacobs w klasycznym opowiadaniu ku przestrodze zatytułowanym „The Monkey’s Paw” („Małpia łapka”).

Rodzina White’ów spędza uroczy wieczór w swoim przytulnym domu. Mają wszystko to, co sprawia im radość. Ojciec z synem grają w szachy, a matka robi na drutach w fotelu przy kominku. Prawdziwa sielanka. Są szczęśliwi w swojej doskonałej kryjówce. A za oknem zawierucha i śnieg. Wkrótce do ich domu przybywa ich wieloletni przyjaciel – starszy sierżant Morris, by przy szklaneczce whisky opowiedzieć o swoim pobycie w Indiach. Nie przywiózł ze sobą dobrych wspomnień. Ale przywiózł wyjątkowy talizman – zasuszoną małpią łapkę, na którą czar rzucił hinduski mistyk. Według niego łapka mogła spełnić po trzy życzenia trzech różnych osób. Morris otrzymał ją po ostatnim właścicielu, którego ostatnim życzeniem była… śmierć. Jednak pan White chce się przekonać o magicznym działaniu łapki, pomimo ostrzeżeń przyjaciela. Przed snem zastanawia się nad pierwszym z pragnień i sam nie wie o co prosić, bo uświadamia sobie, że ma wszystko czego zawsze chciał. Syn podpowiada mu kwotę dwustu funtów, za którą będą mogli wykupić dom. Pan White wypowiada życzenie, małpia łapka porusza się znienacka, a wraz ze słowami rusza machina przeznaczenia. Nic już jej nie zatrzyma.

„The Monkey’s Paw” to najbardziej klasyczna z opowieści gatunku horroru „ku przestrodze”, gdzie wypełniona dobrem myśl przeradza się w koszmar nie do odwrócenia, a w którym strata nieuchronnie prowadzi do szaleństwa. Konsekwencje wypowiadanych życzeń zdają się być oczywiste, w końcu padło ostrzeżenie. Nawet nie jedno, a pięć. Najważniejszym z nich jest to poczucie bohatera, że ma przecież wszystko, czego pragnie. Głos zdrowego rozsądku i intuicja w jednym. Tym samym wypowiedzenie życzenia jest niejako oznaką chciwości, a na chciwość złe duchy reagują wręcz z podwójną zawiścią. Małpia łapka mogła przecież poczekać. Zostać talizmanem na gorsze chwile. Może wtedy wszystko potoczyłoby się inaczej? A tak, idylliczny obrazek zostaje zburzony w ciągu niecałej doby. Świat przekręca się i obraca, życie zamienia się w śmierć, a złowieszcza moc talizmanu osiąga swoje apogeum i niszczy to, co było tak piękne. Jednak trudno mu się oprzeć. Trudno nie myśleć o trzech życzeniach, gdy ich ziszczenie jest na wyciągnięcie ręki. Na wyciągnięcie małpiej łapki.

Dzisiaj nie zmrużę oka, bo widzę wykrzywioną twarz w płonących popiołach.

O.

*Kogo zafascynowała opowieść W.W. Jacobsa i sam chciałby się przekonać do czego doprowadziła małpia łapka ten znajdzie pełne opowiadanie, całkiem za darmo i legalnie na stronie Project Gutenberg TUTAJ.

**A w ramach ciekawostki muszę koniecznie nadmienić, że dokładnie ten motyw wykorzystał Stephen King w swojej doskonałej powieści „Cmętarz Zwieżąt”, o której możecie poczytać TUTAJ.

***Za polecenie opowiadania dziękuję pięknie Marcie z bloga Zaczytanie 🙂

Podsumowanie miesiąca: SIERPIEŃ 2014

60 komentarzy

Bombla_PodsumowanieSIERPIEŃ2014

Przeminął sierpień, skończyły szkolne wakacje, idzie jesień, a ja cieszę się niezmiernie, bo CO TO BYŁ ZA WSPANIAŁY BUKOWY MIESIĄC! Tyle pozytywnych wrażeń, tyle niespodzianek i prześwietnych wspomnień. I jak zwykle wcale a wcale nie zapowiadało się tak na początku miesiąca. Nawet czas tak sobie płynął lekko półśrednio i zupełnie nie za szybko, jak to miewa w zwyczaju. Zdecydowanie doby miesiąc. Godny sierpień. I mam moc rzeczy do opowiedzenia 😀

W sierpniu opublikowałam aż 14 tekstów, a w tym 4 Bezsenne Środy, tekst-wspomnienie, czyli Dawno, dawno temu #1 i zapowiedź najnowszego cyklu na Wielkim Buku, czyli Przygodowych Piątków. Teraz będę Was systematycznie co tydzień straszyć, a mniej więcej raz w miesiącu zabierać w pełną wrażeń podróż 😉 Przeczytałam 9 książek, w tym jeden poradnik (co bardzo rzadko się zdarza) i dwa opowiadania. Pięć tekstów było w języku angielskim i sześć po polsku, więc pięknie się wyrównuje, co mnie niezwykle cieszy. Ebooki mieszały się z tradycyjnymi formami, niestety nie było żadnego audiobooka.

W tym miesiącu przeczytane powieści:

  • „Londyn NW” Zadie Smith („NW”)– najnowsza powieść Smith i najmocniejsza do tej pory. Do poczytania TUTAJ.
  • “Seed” Ania Ahlborn – straszna straszność w bardzo godnym wydaniu. Do poczytania TUTAJ.
  • “Święta Noc” Tahar Ben Jelloun (“La nuit sacrée”) – kontynuacja „Dziecka Piasku”. Do poczytania TUTAJ.
  • “We Were Liars” E. Lockhart – do pożarcia na jeden chaps idealna opowieść na koniec lata. Do poczytania TUTAJ.
  • “Sztuka prostoty” Dominique Loreau – co zrobić, by osiągnąć poziom ZEN.
  • “Dostatek” Michael Crummey (“Galore”) – kolejny DUŻY BUK do kolekcji. Do poczytania TUTAJ.
  • „Wspomnienia Bitniczki” Diane di Prima („Memoirs of a Beatnik”) – kontrowersyjnie i nie do końca udanie. Do poczytania TUTAJ.
  • „The Lost World” Arthur Conan Doyle – pierwsza powieść z cyklu PRZYGODOWE PIĄTKI. Do poczytania TUTAJ.
  • “Feed” Mira Grant – z cyklu Przeglądu Końca Świata, jak na razie mieszane uczucia. Niebawem na Wielkim Buku.

Przeczytane opowiadania:

  • “The Book of Blood” Clive Barker – o zmarłych, którzy chodzą swoimi drogami. Do poczytania TUTAJ.
  • “The Glamour of The Snow” Algernon Blackwood – totalna magia wynaleziona przez Martę (dziękuję!). Do poczytania TUTAJ.

Sierpień był dla mnie zupełnie wyjątkowy pod względem blogowych i okołobukowych wrażeń.

Wydarzenie miesiąca: spotkanie z Martą z bloga LolantaCzyta! Zupełnie na żywo i pozaekranowo, w sopockiej kawiarnio-księgarni Bookarnia 😀 Były pogaduchy na wszelkie możliwe kulturowo-życiowe tematy z kawą (Marta) i herbatą (dla mnie), a wokół tłum książek na półkach – potrzeba siły woli Jedi, żeby się nie przylepić i nie spędzić godzin przy półce – i książki, które przyniosłyśmy sobie nawzajem. Nie muszę pewnie dodawać, że Marta jest wspaniałą osobą – dziękuję Kochana za spotkanie i do następnego! :*:* :*

P.S. Nie zrobiłyśmy sobie zdjęcia i jest to oburzające, ale następnym razem musimy to nadrobić 😀

A oto jakie cuda dostałam od Marty:

Sierpień2014MARTA

  • „The Lake Of Dead Languages” Carol Goodman – sekrety z przeszłości, łacina, odizolowana szkoła – to będzie uczta.
  • “Złodziejka Książek” Marcus Zusak (“The Book Thief”) – tej jesieni nareszcie przekonam się skąd taki szał na tę powieść.
  • “Rosetta” Barbara Ewing – Egipt, kamień z Rosetty i Rewolucja Francuska w tle – zdecydowanie coś dla mnie.

Wielką, wspaniałą niespodziankę zrobiła mi Anka z bloga WstawTytuł, wysyłając mi paczkę-gigant, w której ukryła cały tłum wspaniałych książek i cudną kartkę 😀 Teraz obie cieszymy się i zaczytujemy radośnie.

Oto jej zawartość:

Sierpień2014ANIA

  • „Sztuka minimalizmu w codziennym życiu” Dominique Loreau – kontynuacja i rozwinięcie „Sztuki prostoty” – więcej ZEN i więcej MU.
  • Seria PRZEGLĄD KOŃCA ŚWIATA – czyta się, a ja się zastanawiam nad jej fenomenem i niebawem podzielę się moimi wrażeniami.
  • „Zatrute ciasteczko” Alan Bradley („The Sweetness at the Bottom of the Pie”) – pierwszy tom serii o Flavii de Luce.
  • “Zaklinacz słów” Shirin Kader – jak jest bajarz i opowieści jak od Szeherezady to muszę przeczytać.

Jedną z książek od Ani była „Sztuka Prostoty” Dominique Loreau. Coś zupełnie nietypowego, bo to… poradnik. Rzadko po poradniki sięgam, ale ten jest prześwietny i daje sporo do myślenia. Co prawda nie będzie typowego tekstu na blogu, ale na Facebookowym fanpage’u opublikowałam krótki tekścik podsumowujący TUTAJ.

SztukaProstoty

Kolejną wielką niespodzianką, która do mnie przyfrunęła znienacka jest piękna torba zaprojektowana przez Anitkę z vloga BookReviews – dziękuję! :* Zobaczcie sami. Tak – ten Obelt. Z tej serii Remigiusza Mroza. A torba jest TAK gigantyczna, że zmieściła całą bagietkę 😀

Sierpień2014ANITKA

Nadszedł czas na bukowe zdobycze i tym razem również uzbierał się piękny zestaw, którym nic, tylko się chwalić 🙂

Sierpień2014ZESTAW

Zestaw sierpniowy (od góry):

  • „Anglicy na pokładzie” Matthew Kneale („English Passengers”) – przedpremierowe cudo od niezastąpionego Wiatru od Morza – tekst pojawi się 20 września J
  • „Ostatni taki Amerykanin” Elizabeth Gilbert („The Last American Man”) – prezent dla samej siebie, bo wiecie jak uwielbiam panią Gilbert <3
  • „Jalo” Iljas Churi – najnowsza powieść od wydawnictwa Karakter – już niebawem na Buku.
  • „Wspomnienia Bitniczki” Diane di Prima („Memoirs of the Beatnik”) – nie do końca udana, kontrowersyjna powieść od zbuntowanego wydawnictwa Officyna.
  • „Dostatek” – CUDO! Tak, tak, to znowu Wiatr od Morza 🙂
  • „Lodowisko” Roberto Bolaño – do zachwycania się od wydawnictwa Muza.
  • „Dzicy Detektywi” Roberto Bolaño – grubaśność również od wydawnictwa Muza.

Co do ebooków, to BookBub, o którym wspominałam Wam w zeszłym miesiącu podbił moje serce – prawie codziennie znajduję coś nowego 😀 A tu kilka (z kilkunastu) ostatnich zdobyczy:

EbookiSierpień2014

  • „Palo Alto” James Franco – no bo to James, a ja z Jamesem mam dość skomplikowaną relację oscylującą na granicy obrzydzenia i podziwu 😉
  • „Manroot” Anne Steinberg – przekonały mnie bagna i element paranormalny.
  • „Daughter of Bathory” A.R. Wise – krwawo, brutalnie i mrocznie, czyli brzmi jak coś dla mnie.
  • „The Devil’s Grin” A. Wendeberg – mocny thriller w XIX-wiecznym Londynie. TAK!
  • “Hallowed” Bryant Delafosse – o Halloween w stylu Raya Bradbury’ego.

A na dokładkę prezent urodzinowy dla jednej z Mam – „Lawendowy pokój”, który niebawem trafi do nowej właścicielki.

Sierpień2014JOLANTA

Ufff… Sporo tego wszystkiego w tym miesiącu. A co dalej? Kończy się lato, nadchodzi moja ukochana pora roku, czyli cudna jesień, a wraz z nią lista moich perfekcyjnych jesiennych lektur. Pojawi się też kolejny konkurs i już całkiem niebawem przedpremierowa recenzja pewnej powieści z Tasmanią w tle 😉 Idę się zaczytywać, bo obłęd ilościowy zaszedł, a moja maszyna do przedłużania doby wciąż nie działa. I Wy też czytajcie!

Bo warto czytać.

O.