10 intrygujących faktów i ciekawostek o „Opowieści Wigilijnej” Charlesa Dickensa – miłego oglądania!
POZNAJ KULTOWĄ HISTORIĘ
Ebenezer Scrooge jest zimnym, bezlitosnym człowiekiem, dla którego liczą się tylko praca i pieniądze. Za nic ma sobie swoich pracowników, płaci im głodową pensję, a świąteczną atmosferą gardzi. Do czasu! Pewnego wieczoru Scrooge’a nawiedza zjawa jego zmarłego biznesowego partnera Marleya. Marley cierpi w zaświatach, skuty łańcuchami po wieczność za wszystkie grzechy, jakie wyrządził bliźnim. I ostrzega Scrooge’a, że czeka go taki sam los, o ile niczego nie zmieni. Ma taką szansę, o ile Scrooge przyjmie do domu trzy duchy w Wigilię Bożego Narodzenia. I przybywają… Trzy duchy: Duch Przeszłych Świat, symbol nostalgii, Duch Świąt, symbol współczucia, i Duch Świąt Przyszłych, pod postacią śmierci, który niesie strach. Ta jedna noc odmieni dla Scrooge’a wszystko.
CZEGO NIE WIESZ O…
1. TYLKO 6 TYGODNI:
Dickens napisał „Opowieść Wigilijną” w niezwykle krótkim czasie, zaledwie sześć tygodni. To osiągnięcie jest tym bardziej imponujące, biorąc pod uwagę głębię tematyczną i wpływ, jaki książka miała na późniejsze pokolenia. Książka została opublikowana w grudniu 1843 roku, tuż przed świętami Bożego Narodzenia i z miejsca stała się bestsellerem.
2. MOTYWACJA FINANSOWA
Dickens napisał tę książkę częściowo z powodów finansowych. Jego poprzednie prace nie sprzedawały się dobrze, a on sam zmagał się z problemami finansowymi, popadł w długi, a dopiero co po raz kolejny został ojcem. Od dłuższego czasu szukał pomysłu, na który wpadł zupełnie przypadkowo.
3. MOTYWACJA SPOŁECZNA
Opowieść ta była również odpowiedzią na ogromne ubóstwo i niesprawiedliwość społeczną w wiktoriańskiej Anglii. Kilka tygodni wcześniej do rąk Dickensa (który znany był w angażowanie się w sprawy społeczne i polityczne) trafił pamflet dotyczący wykorzystywania siły dziecięcej w fabrykach. Jako że Dickens sam w dzieciństwie musiał podjąć się pracy za niesprawiedliwą stawkę – postanowił zareagować. Najpierw miał w planach artykuł pełen moralnego potępienia, ale zorientował się, że potrzebuje emocji i… fikcji, by przesłanie trafiło do szerokiego grona czytelników. I tak powstała „Opowieść Wigilijna”, w której każdy najmniejszy szczegół ma znaczenie.
4. STATUS BESTSELLERA
Dickens nie pomylił się i pierwszy nakład jego nowej powieści, wydrukowany w 6000 egzemplarzy, ze złoceniami i kultowymi dzisiaj ilustracjami Johna Leecha na dokładkę, wyprzedał się w ciągu pierwszego świątecznego tygodnia. Od razu zlecono dodruk, a Dickens mógł spłacić swoje długi.
5. ZMIANA TRADYCJI ŚWIĄTECZNYCH
Nie wiem, czy wiecie, ale książka miała wpływ na kształtowanie się współczesnych tradycji bożonarodzeniowych! Przedstawienie świąt jako czasu rodzinnej radości i dawania, zamiast tylko religijnego obchodu, było dla wiktoriańskiej Anglii nowością. Do tej pory Święta traktowano jako dwa dni wolne od wykańczającej pracy w fabrykach, a Dickens na nowo wprowadził w ten czas magię, tajemnicę i rodzinę.
6. GOTYCKI SZNYT
Jest prawdą powszechnie znaną, że towarzystwo wiktoriańskie bardzo ceniło sobie opowieści o duchach. Opowieści mroczne, tajemnicze, gotyckie. Tak się składa, że w tworzeniu takowych Dickens był naprawdę dobry. Zdecydował więc, że doda ten jakże popularny motyw tajemnicy i gotycką poświatę do „Opowieści Wigilijnej”, łącząc tym samym elementy religijne jak dobroć, współczucie i jałmużna dla biednych z motywami pogańskimi, gdy wierzono, że czas przesilenia zimowego to czas przenikania się życia i śmierci.
7. SCROOGE
Ebenezer Scrooge stał się kultową postacią, reprezentującą skąpstwo i brak świątecznego ducha. Bezwzględnego wyzyskiwacza, który za nic ma bliźnich, nawet tych najbardziej mu oddanych. Jego przemiana z cynika w osobę pełną dobroci stała się centralnym motywem wielu adaptacji i interpretacji. A słowo „scrooge” jest nawet używane w języku angielskim do opisania kogoś, kto jest skąpy.
8. JĘZYK
Książka wprowadziła do języka angielskiego wiele zwrotów, które są używane do dziś, jak „Bah! Humbug!” na określenie czegoś bezsensowsnego, blagi, czy… „Merry Christmas”, które co prawda pojawiało się w zwrotach oficjalnych od XVI wieku, ale dopiero Dickens je spopularyzował. To właśnie w 1843 roku, po publikacji „Opowieści Wigilijnej” powstała pierwsza komercyjna kartka świąteczna z życzeniami! Te frazy stały się synonimami Świąt Bożego Narodzenia.
9. TEATRALNY HIT
„Opowieść Wigilijna” z miejsca stała się bestsellerem i prawdziwym hitem. Wyobraźcie sobie, że jej pierwsza inscenizacja (za którą wkrótce poszły kolejne) trafiła na deski teatru zaledwie kilka tygodni po premierze książki! I tu pojawił się problem, bo w tym czasie nie istniały prawa autorskie jako takie, Dickens więc ani jego wydawca nie mogli więc czerpać zysków z adaptacji. A te były coraz liczniejsze! W końcu pisarz sam zadecydował się zaadaptować powieść na sztukę i sam również występował na scenie. Do dzisiaj powstały niezliczone adaptacje powieści, tak profesjonalne jak amatorskie, tak teatralne jak i musicalowe czy filmowe. Magia Dickensa trwa.
10. DZIEDZICTWO
No właśnie, „Opowieść Wigilijna” pozostaje jednym z najbardziej znanych dzieł Dickensa i jedną z najczęściej adaptowanych powieści w historii. Jej uniwersalne przesłanie o dobroci, nadziei i duchu świąt Bożego Narodzenia ma nadal ogromny wpływ na kulturę i tradycje świąteczne na całym świecie. Charles Dickens odmienił to jak obchodzimy Święta, nie tylko pod względem rodzinnym i domowym, ale także to, jak w świątecznym czasie otwieramy serca na innych. I to jest najpiękniejsze literackie dziedzictwo.
O.
*We współpracy z Wydawnictwem Świat Książki.
