Wyborny mistrz amerykańskiej prozy – Henry James ze swoją najlepszą powieścią, bez dwóch zdań – „Portret damy”.

O KSIĄŻCE:

Isabel Archer. Młoda Amerykanka po dwudziestce, piękna sierota z majątkiem, która przybywa z ciotką na stary kontynent. Niezależna, o rzutkim intelekcie, cechy, których pragnie trzymać się za wszelką cenę. To dlatego odrzuca kolejne propozycje małżeństwa, by poślubić wreszcie niejakiego Gilberta Osmonda. I to jej największy błąd. Największe poświęcenie.

Portret damy, portret kobiety drugiej połowy XIX wieku. Majętnej i młodej, zabezpieczonej i niezależnej. Kobiety, która wpada w sidła mężczyzny, który chce zdusić jej wolność. Henry James niczym największy feminista swoich czasów, czujny obserwator ludzkich relacji po obu stronach oceanu, kreuje bohaterkę, która popełnia fatalną decyzję. Inteligentną, oczytaną, pełną życia, która z podmiotu przekształca się w przedmiot, akcesorium swojego wyrafinowanego męża. I świadoma jest konsekwencji swoich wyborów. Ba, ona celowo godzi się na swój los, by wypełnić społeczną rolę. Cała ta powieść zresztą bada paradoks wolności i ograniczeń społecznych. Jakie to jest mocne! I wciąż w jakiś sposób aktualne, a minęło przecież ponad sto lat!

Henry James – taki celny, taki elegancki, nie potrafi oprzeć się, by dorzucić przejmujący komentarz społeczny. Dżentelmen amerykańskiej prozy, który z biegiem lat odrzucił Stany Zjednoczone na rzecz swoich europejskich korzeni. Obserwator natury ludzkiej, który nigdy się nie ożenił, a jego dziećmi stało się ponad sto książek, które napisał. Jego „Portret damy” to dzieło wybitne i nieśmiertelne, jak tylko klasyka potrafi być nieśmiertelna. Kolejna powieść spod jego pióra (przypominam „W kleszczach lęku”), która nadal jest szeroko analizowana i dyskutowana. To jedna z pierwszych powieści psychologicznych, w której czuć już ducha nadchodzącego modernizmu – tego ducha dobrze oddaje zresztą ekranizacja. Powieść, która okazała się też punktem zwrotnym w karierze Jamesa, dzisiaj uznana za najlepszą w obszernej twórczości pisarza. I nie ma w tym żadnej przesady.

O.

*We współpracy z Wydawnictwem Świat Książki.