Nicholas Reynolds demaskuje sekretny rozdział życia jednego z najznamienitszych amerykańskich pisarzy w biografii Towarzysz Hemingway. Pisarz. Żeglarz. Żołnierz. Szpieg.

Mogłoby się wydawać, że życiorysy współczesnych sławnych, nagradzanych, znanych na całym świecie ludzi kultury nie mogą już skrywać żadnych tajemnic. Wszystko zostało powiedziane, skrupulatnie zarchiwizowane, oznaczone i zaszufladkowane. Nie ma sekretów, nie ma niedomówień, prawda obiektywna i jedyna możliwa spisana została wielokrotnie, a kolejne dzieła zanalizowane pod każdym możliwym kątem. Ale nagle pojawia się zgrzyt. Coś nie pasuje, coś nie styka i okazuje się, że nie ma jednej prawdy, ale jest tajemnica. Jest mrok, z którego wyłania się druga, nieznana do tej pory twarz. Nie pierwszy i nie ostatni raz wydarza się coś takiego, jednak trzeba przyznać, że w przypadku Ernesta Hemingwaya rewelacje o jego działalności politycznej pozostawiają niezatarte wrażenie i kładą się cieniem na ostatnich latach życia pisarza.

Przez całe życie, jeszcze nim podjąłem pracę w CIA, chciałem odsłaniać zakulisowe sprawy. Poszukiwania zawsze mnie pociągały. Uważałem za naturalne, że jedna wizyta w archiwum prowadzi do następnej. Kolejna mało znana książka o wojnie domowej w Hiszpanii, drugiej wojnie światowej czy czasach zimnej wojny prowokowała do szukania następnej. I tak przez blisko trzy kolejne lata wypełniałem kontury nowego portretu Hemingwaya ().

Nicholas Reynolds były pułkownik U.S. Marines, wieloletni pracownik Centralnej Agencji Wywiadowczej, a potem historyk w muzealnym wydziale CIA przeszukując archiwa natrafił na intrygujący ślad, by po nitce do kłębka odkryć nieznane dotąd fakty, wiążące Ernesta Hemingwaya nie tylko z FBI, nie tylko z Biurem Służb Strategicznych (OSS), pierwszą amerykańską agencją wywiadowczą, nie tylko z Biurem Wywiadu Marynarki Wojennej (ONI), ale jednocześnie ukazujące jego skomplikowaną współpracę z NKWD Ludowym Komisariatem Spraw Wewnętrznych, poprzednikiem KGB w Związku Radzieckim. To szokujące odkrycie skłoniło Reynoldsa do dalszych badań, kolejnych poszukiwań, by wkrótce przekonać się, że ostatnie lata życia Hemingwaya, naznaczone były niepojętym rozdarciem. Rozdarciem człowieka, którego życiowym mottem było po pierwsze przetrwać, a który sam nie wytrzymał narzuconej przez siebie presji.

Z lektury Towarzysza Hemingwaya wyłania się portret człowieka który odbiega znacząco od wizerunku, który tak dobrze znany jest w historii literatury silnego, niemal niezłomnego, jowialnego Amerykanina, boksera, myśliwego, żeglarza, żołnierza i wreszcie pisarza, któremu nieobce były wojenne fronty, afrykańskie safari, czy przestrzenie oceanów na całym świecie. Nicholas Reynolds demitologizuje jego postać, pokazując jak tragicznym i rozdartym wewnętrznie człowiekiem był Hemingway, jak bardzo zagubionym i wreszcie zrozpaczonym u schyłku swojego życia. To postać tragiczna bojownik i idealista, buntownik przeciw uciskowi i generalnie wszelkiej władzy, ten, który zawsze stawał po stronie słabszych, a którego upadek wiary w ideały, wiary w człowieka doprowadził go do depresji, paranoi, a wreszcie do tragicznego końca, jakim było samobójstwo 2 lipca 1961 roku.

Towarzysz Hemingway. Pisarz. Żeglarz. Żołnierz. Szpieg to pełen fascynujących szczegółów, pieczołowicie dopracowany wyrywek biografii, w której Nicholas Reynolds ukazuje wywrotową część duszy pisarza, demitologizuje w pewien sposób jego niezachwiany wizerunek i pokazuje, że każdy zbyt długo skrywany sekret tym bardziej sekret na taką polityczną skalę, w tak skomplikowanych czasach, w jakich przyszło żyć Hemingwayowi może zatruć duszę. To nie jest łatwa lektura, nie każdy odnajdzie tu kawałek opowieści dla siebie, ale komu niestraszne są pasjonujące opowieści o tajemnicach cudzych życiorysów, ten w Towarzyszu Hemingwayu przepadnie bez reszty.

O.

*Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem Bellona. <3

**Zapraszam na nowy odcinek Warto Czytać o Erneście Hemingwayowi oraz na KONKURS! (wieczorem)